مراحل اجرای سقف وافل در یک ساختمان توسط ماتیا ساختمان

سقف‌ وافل یکی از انواع سیستم‌های سازه ای در ساختمان است که امروزه در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در این مقاله سعی داریم کلیه مراحل اجرای سقف وافل را بررسی کنیم.

این نوع سقف که در دسته بندی سقف‌های مجوف (دارای شبکه‌بندی های توخالی) و تخت قرار می‌گیرد، توسط قالب‌های مخصوصی به نام قالب وافل اجرا می‌شود؛ این قالب‌ها نیز مانند سایر تجهیزات ساختمانی، دارای اصول خاصی برای نصب و اجرا هستند.

آشنایی با انواع سیستمهای رایج سازه سقف

اجرای سقف وافل را می‌توان به 6 مرحله‌ی کلی تقسیم نمود؛ این مراحل ممکن است در پروژه‎های مختلف با توجه به سطح امکانات، به مراحل بیشتری نیز تقسیم گردد اما در این مقاله، مراحل اصلی را مورد بررسی قرار می‌دهیم. این مراحل عبارت اند از:

1. شمع بندی (جک گذاری)
2. شاسی‌گذاری
3. چیدن قالب‎ها
4. آرماتوربندی
5. بتن ریزی
6. باز کردن قالب‌ها

مرحله 1 اجرای سقف وافل – شمع بندی (جک گذاری)

اولین مرحله برای اجرای سقف هر ساختمانی، آماده‌سازی بستر سازه‌ی سقف است که معمولا توسط تجهیزات مختلفی انجام می‌شود.

تجهیزات شمع‌بندی شامل جک، لوله داربست و داربست‌های مدولار می‌باشد که بسته به شرایط پروژه ازهر کدام استفاده می‌شود.

تصویر زیر نمونه‌ای از شمع بندی جهت اجرای دال تخت را نشان می‌دهد.

جک ها

جک ها که بیشترین استفاده را دارند، در انواع مختلف ساده، جک با سر U شکل، جک با سر صلیبی ثابت و جک با سر صلیبی متحرک تولید می‌شوند.

جک ها معمولا تا ارتفاع 4 متری را پوشش می‌دهند اما برای سقف‌های مرتفع‌تر باید از داربست استفاده شود.

در تصویر زیر می‌توانید انواع جک‌های ساختمانی را مشاهده کنید.

• جک ساده
• جک با سر U شکل
• جک صلیبی با سر ثابت
• جک صلیبی با سر متحرک

داربست ها

همانطور که بیان شد، برای سقف هایی که دارای ارتفاع بالای 4 متر هستند، برای حفظ ایمنی لازم است که از داربست استفاده شود.

داربست ها که معمولا از انواع فلزی آن‌ها استفاده می‌شود، به دو دسته‌ی ساده (لوله و اتصالات) و داربست‌های مدولار تقسیم می‌شوند که با توجه به شرایط پروژه می‌توان از هر کدام استفاده نمود.

در تصویر زیر نمونه‌هایی از داربست ساده و مدولار قابل مشاهده است.

در بعضی مواقع به دلیل نبود امکانات، مجبور به استفاده از جک‌های بلند به جای داربست هستیم.

در این‌گونه مواقع می‌بایست جک‌ها به یکدیگر و یا به تکیه‌گاه‌های مطمئن متصل شوند تا هم از نظر ایمنی مقاوم‌سازی شود و هم از لغزش و حرکت کردن جک‌ها جلوگیری شود.

مرحله 2 اجرای سقف وافل – شاسی گذاری

پس از نصب جک یا داربست و فرآهم شدن بستر اجرای سقف، نوبت به شاسی کشی بر روی جک‌ها می رسد زیرا جک و داربست به تنهایی توانایی لازم برای نگهداری قالب‌ها و یا تخته‌های زیر سقف را نخواهند داشت.

این مرحله توسط لوله یا پروفیل‌های فلزی چهارگوش اجرا می شود و از طریق سیم‌ مفتول، سرجک U شکل و یا سایر اتصالات، به جک‌ها و داربست ها وصل می‌شوند.

نکته قابل توجه در این مرحله، توازن و نحوه قرار گرفتن پروفیل‌ها بر روی جک‌ها است زیرا در صورت عدم رعایت ایمنی، ممکن است منجر به ریزش پروفیل‌ها و آسیب دیدگی کارگران گردد.

تصویر زیر نحوه اجرای شاسی بر روی جک‌ها را نمایش می‌دهد.

مرحله 3 اجرای سقف وافل – چیدن قالب های سقف وافل

پس از شاسی‌گذاری و آماده شدن شبکه‌، نوبت به چیدن قالب‌های وافل می‌رسد.

در بعضی پروژه‌ها برای ایمنی بیشتر قبل از چیدن قالب ها، ابتدا تخته‌های سه لایی و یا ورق‌های فلزی به ضخامت 2-3 سانتی متر را، بر روی شاسی‌کشی اجرا نموده و پس از آن قالب‌ها را بر روی صفحه‌ی ایجاد شده می‌چینند.

در بعضی موارد نیز پس از شاسی‌گذاری، قطعاتی پلاستیکی جهت اتصال قالب‌ها به یکدیگر و همچنین تثبیت قالب‌ها بر روی شاسی استفاده می‌شوند، اما ساده‌ترین حالت اجرای قالب‌های سقف وافل، روشی است که ابتدا شمع‌بندی انجام شده، سپس شاسی گذاری انجام شود و پس از آن، قالب‎‌های وافل بر روی پروفیل‌ها چیده شود.

تصویر زیر، نشان‌دهنده‌ی چیدمان قالب‌ها برروی شاسی می‌باشد.

قالب‌های وافل در ابعاد مربع و مستطیل تولید می‌شوند و می‌توان آن‌ها را به صورت یک طرفه و دوطرفه اجرا کرد.

این قالب‌ها با توجه به فرم و شکل کنج‌ها و قوس‌ها، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؛ به عنوان مثال، قالب‌هایی که دارای قوس تیز و گوشه‌دار هستند، معمولا پس از اجرا با بتن درگیر شده و به سختی از بتن جدا می‌شوند.

قالب‌هایی که دارای گوشه‌های قوسی و گرد هستند به نسبت درگیری کمتری که با بتن دارند، راحت تر از داخل بتن خارج می‌گردند.

برای جلوگیری از بروز مشکلاتی مانند سخت خارج شدن قالب از بتن، می‌توان پیش از استفاده قالب‌ها را روغن اندود کرد که پس از بتن ریزی، راحت تر از بتن خارج شوند.

مرحله 4 اجرای سقف وافل – آرماتوربندی

یکی از دلایل استفاده از قالب‌های وافل، افزایش ارتفاع سقف در عین ثابت ماندن حجم بتن می‌باشد.

در این سقف‌ها، آرماتوربندی نقش اساسی در سازه‌ی سقف را به عهده دارد به این صورت که پس از چیدن قالب‌ها، نوبت به اجرای آرماتور بین قالب‌ها و همچنین بر روی قالب‌ها می‌رسد. تصویر زیر نشان دهنده‌ نحوه آرماتوربندی در سقف‌های وافل می‌باشد.

مرحله 5 اجرای سقف وافل – بتن ریزی

یکی دیگر از مراحل اجرای قالب‌ سقف وافل، بتن ریزی است؛ پس انجام آرماتوربندی نوبت به بتن ریزی سقف می‌رسد.

بتن ریزی در سقف‌های وافل نیز مانند سایرسقف‌ها توسط پمپ‌های زمینی و هوایی انجام می‌گیرد و تفاوت خاصی ندارد اما نکته‌ی قابل توجه، دانه‌بندی و میزان روان بودن بتن است زیرا در این نوع سقف‌ها نیاز است که بتن به صورت کامل بین قالب‌ها پُر شود تا فرم دقیق را به‌خود بگیرد.

برای اینکه بتن‌ریزی در این سقف‌ها به خوبی اجرا شود و دچار مشکلاتی مانند پوکی و با تخریب نگردد، پیشنهاد می‌شود که از بتن‌های SCC یا خودمتراکم استفاده شود.

این نوع بتن‌ها با توجه به روانی و دانه بندی خود، نیاز به ویبراتور نداشته و به صورت خودکار، داخل قالب وارد می‌شوند؛ به همین دلیل است که به آن‌ها خودمتراکم نیز گفته می‌شود.

مرحله 6 اجرای سقف وافل – باز کردن قالب‌ها

پس از اجرای بتن ریزی و سفت شدن بتن، نوبت به باز کردن شاسی‌ها و جک می‌رسد.

با باز شدن شاسی و جک، امکان خارج کردن قالب‌ها از داخل بتن نیز فرآهم می‌شود.

ادامه‌ی این مطلب و چگونگی خارج کردن قالب‌های وافل را در مطالب بعدی مورد بررسی قرار خواهیم داد.

ویدیو زیر، مراحل اجرای قالب‌ سقف وافل را به صورت انیمیشن نمایش می‌دهد.

در این ویدیو تمام مراحل ذکر شده در این مقاله، به صورتی مدل‌سازی شده بیشترین شباهت را به واقعیت داشته باشد.