فن‌آوری همواره ابزاری قدرتمند برای تسهیل فعالیت‌های بشر بوده است. نیازهای موجود در کارها، باعث ایجاد خلاقیت و ابداع روش‌هایی در جهت رفع این نیازها شده است. مانند دیگر حوزه‌ها، نیازهای موجود در صنعت ساخت و ساز نیز باعث ایجاد نوآوری‌های سودمندی در این حوزه نیز گردیده است. یکی از حوزه‌های کاربردی فناوری، صنعت ساخت پهپاد (پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور) می‌باشد.
استفاده از پهپادها به صورت عمومی و به شکل امروزی به اوایل دهه‌ی 90 میلادی باز می‌گردد.
با پیشرفت فن‌آوری و شناسایی نیازهای موجود در صنعت ساخت و ساز، محققین بر آن شده‌اند که با استفاده از پهپادها در صنعت ساخت و ساز بتوانند باعث عملکرد بهتر این صنعت گردند.
در این مقاله عملکرد پهپادها در صنعت ساخت و ساز بررسی گردیده است.
کاربرد پهپادها در صنعت ساخت
از پهپادها می‌توان در بازه‌های زمانی گوناگونی در فرآیند احداث یک سازه، نظیر فعالیت‌های مقدماتی، فرآیندهای اجرایی و فعالیت‌های پس از احداث استفاده نمود؛ در ادامه مهم‌ترین کاربردهای پهپاد در صنعت ساخت بیان شده و هر کدام به اختصار توضیح داده می‌شوند.
فرآیندهای پیش‌برنامه‌ریزی
قبل از احداث سازه می‌توان با استفاده از پهپادها از وضع توپوگرافی منطقه، شرایط زهکشی، نوع پوشش گیاهی منطقه و موارد دیگر مطلع گردید.
همچنین در مناطق شهری نیز می‌توان با استفاده از داده‌های بدست‌آمده از پهپادها به بهبود دید مهندسین طراح کمک نموده و همچنین تأثیر احداث سازه بر دیگر ساختمان‌های موجود منطقه را بررسی نمود.
در نهایت با استفاده از این داده‌ها می‌توان فعالیت مورد نیاز قبل از شروع به احداث سازه را شناسایی کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ نمود.
فرآیند برنامه‌ریزی و طراحی
اطلاعات بدست‌آمده از پهپادها می‌تواند مبنایی برای فرآیندهای برنامه‌ریزی، فعالیت‌های مرتبط با بخش معماری و مهندسی و مقامات اجرایی قرار گیرد؛ همچنین با استفاده از مدل‌های سه‌بعدی تهیه‌شده از داده‌های پهپاد می‌توان سازه‌ی مورد نظر را در محل خود جانمایی نموده و انطباق یا عدم انطباق طرح با محیط اطراف را بررسی نمود.
فرآیند اجرایی
با وجود امکان استفاده از پهپادها در فرآیندهای پیش‌برنامه‌ریزی، برنامه‌ریزی و طراحی، بخش عمده‌ی کاربرد این محصول در صنعت ساخت، به بخش اجرا مربوط می‌گردد.
مهم‌ترین کاربردهای پهپادها در صنعت ساخت به اختصار در ادامه بیان شده‌اند:
- انجام برآورد دقیق مقادیر کار انجام‌شده
- تهیه‌ی نقشه‌های چون‌ساخت و مقایسه با نقشه‌های طراحی در نقشه خوانی
- پایش فعالیت‌های کارگاه ساختمانی
- امکان گزارش‌دهی منظم به ذی‌نفعان در حین فرآیند احداث
- جلوگیری از بروز خطا و عدم گسترش آن
- امکان استناد به مستندات قبل از تحویل کار
نگهداری و رهگیری دارایی‌ها
نگهداری فرآیندی است که پس از احداث سازه آغاز می‌شود و عموما در اولویت قرار نگرفته، که همین مطلب باعث تحمیل هزینه‌های اضافی در دوره‌ی بهره‌برداری از سازه می‌گردد.
با استفاده از پهپادها می‌توان فرآیند نگهداری را به شکلی بسیار کاربردی‌تر و با هزینه‌های به نسبت پایین‌تر انجام داد.
همچنین با استفاده از پهپاد می‌توان فرآیند رهگیری اموال و دارایی‌های مستقر در پروژه را نیز به خوبی انجام داد.
مزایای استفاده از پهپاد در صنعت ساخت
با توجه به کاربردهای پهپادها در صنعت ساخت، می‌توان مزایای زیادی را برای استفاده از آن‌ها در این حوزه برشمرد؛ مهم‌ترین مزایای استفاده از پهپاد در صنعت ساخت در ادامه آورده شده است:
- دسترسی سریع و قابل تکرار به داده‌های پروژه
- داده‌های جامع و دقیق
- صرفه‌جویی در زمان و هزینه
- امکان مستندسازی بهتر و تعامل سریع‌تر با پیمانکاران جزء
- دسترسی از راه دور به وضعیت فعلی کارگاه
- دسترسی به نقاطی که دسترسی به آن‌ها مشکل است
- افزایش ایمنی و امنیت کارگاه
انواع خروجی‌های تصویری پهپادها در صنعت ساخت
داده‌های تهیه‌شده توسط پهپادها می‌توانند با خروجی‌های مختلف، که با توجه به عوامل گوناگون، هر کدام کاربرد خاصی دارند، ارائه شوند. مهم‌ترین این خروجی‌ها عبارتند از:
- نقشه‌های Orthomosaic
- ابر نقاط
- مدل‌های DSM و DTM
- مدل‌های سه‌بعدی
- عکس‌های خام
نتیجه گیری استفاده از پهپاد در صنعت
استفاده از پهپاد در صنعت ساخت، ابزار سودمندی است که می‌توان با آن فرآیندهای ساخت را بهبود بخشید.
از پهپاد می‌توان در تمامی مراحل ساخت، یعنی پیش‌برنامه‌ریزی، برنامه‌ریزی و طراحی، اجرا و همچنین مرحله‌ی نگهداری سود برد.
از مهم‌ترین مزایای استفاده از پهپادها در صنعت ساخت می‌توان به دسترسی سریع به داده‌ها، دقت بالای داده‌ها، صرفه‌جویی در زمان و هزینه، مستندسازی بهتر سندها و همچنین افزایش ایمنی و امنیت کارگاه اشاره نمود.
خروجی داده‌های حاصل از پیمایش پهپادها دارای طیف گسترده‌ای است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ابر نقاط، مدل‌های سه‌بعدی و عکس‌های خام اشاره نمود.